Επιμέλεια: Σύλβια Μπενάκη
Πρόκειται για έναν
μαέστρο με ποικιλόμορφο βιογραφικό. Πιο πολύ, όμως, για έναν χαρισματικό άνθρωπο που
βλέπει τα πράγματα και τον κόσμο διαφορετικά. Επειδή, λοιπόν ο ψυχικός του
πλούτος ξεχειλίζει, θα παραμερίσουμε τα επαγγελματικά επιτεύγματα της ζωής του
για να εστιάσουμε στον άνθρωπο που έχτισε όλα αυτά τα χρόνια.
Αν κάποιοι υποστηρίζουν
πως ζούμε σε κυνικούς καιρούς, τους έχει μια απάντηση. «Πιστεύω πως δεν υπάρχουν κυνικοί. Κυνικό είναι κάποιο παθιασμένο άτομο
που φοβάται μην απογοητευτεί ξανά.»
Βλέπει τη ζωή σαν μια αφήγηση, που οι ίδιοι υφαίνουμε. «Ζούμε τις ζωές μας μέσα από τις ιστορίες που λέμε και αφού οι
ιστορίες αυτές είναι επινοήσεις δικές μας, μπορούμε πάντα να δημιουργήσουμε
νέες ιστορίες. Η ιστορία που λέμε καθορίζει το πώς συμπεριφερόμαστε
και το πώς μιλάμε. Επίσης, ανθίζει ό,τι μαγνητίζει την προσοχή μας, γι’ αυτό
χρειάζεται να προσέχουμε που εστιάζουμε. Όταν συναντάμε κάποιον, αμέσως
συνθέτουμε μία ιστορία για τη σχέση μας με αυτό το πρόσωπο. Δεν είναι τίποτα
παραπάνω από μια ιστορία. Κι αφού είναι μια ιστορία, μπορούμε να την
ξαναδημιουργήσουμε και να την ξαναπούμε. Πάντα έχουμε την ευκαιρία να
αναδημιουργήσουμε τον εαυτό μας και τις καταστάσεις στις οποίες βρισκόμαστε. Και
αφού πάντα μπορούμε να το κάνουμε αυτό, η ζωή μπορεί να ειδωθεί σαν μία
δημιουργική πράξη που βρίσκεται υπό τον έλεγχό μας. Η Roz Zander λέει: ¨Η δυνατότητα
είναι πάντα μια πρόταση μακριά.¨»
Η βασικό είναι το εξής: «Να φέρνεις ενθουσιασμό και
πάθος σε ό,τι κάνεις. Η λέξη ¨ενθουσιασμός¨ έχει μέσα της τη λέξη ¨Θεός¨ (The word enthusiasm contains the word theo, meaning God), οπότε
ενθουσιασμός σημαίνει να είσαι γεμάτος με τον Θεό. Φυσικά δε σημαίνει ότι πρέπει να πιστεύεις
στον Θεό- δεν έχει σχέση με τη θρησκεία. Για μένα Θεός, είναι απλά η δύναμη της
πιθανότητας, η δύναμη να δημιουργείς κάτι εκεί που δεν υπάρχει τίποτα. Οπότε αν έχεις μια
σπουδαία επιθυμία να κάνεις τη διαφορά, οι ευκαιρίες θα εμφανιστούν. Η ενέργεια
που χρειαζόμαστε για να καταφέρουμε όσα ονειρευόμαστε έρχεται από τη δυνατότητα να σκεφτόμαστε. Αυτή φυσικά,
είναι μια ιστορία, όπως όλες οι άλλες, αλλά είναι η ιστορία που με ξυπνά κάθε
πρωί.»
Μπορεί να ακούγεται ονειροπόλος, αλλά δεν
ονειροβατεί... «Η εκτίμησή μου είναι πως
μερικοί από εσάς είστε απολύτως παθιασμένοι με την κλασική μουσική. Λατρεύετε
την κλασική μουσική. Τα FM σας είναι πάντα σε σταθμό
με κλασική μουσική, έχετε CD στο αυτοκίνητό σας και
πηγαίνετε στη συμφωνική. Τα παιδιά σας παίζουν μουσικά όργανα. Δε μπορείτε να
φανταστείτε τη ζωή σας χωρίς κλασική μουσική! Αυτή είναι η πρώτη- κάπως μικρή
ομάδα. Έπειτα υπάρχει μια άλλη, μεγαλύτερη. Εκεί ανήκουν αυτοί που η κλασική
μουσική δεν τους ενοχλεί. Έχετε επιστρέψει σπίτι, ύστερα από μια κουραστική
μέρα, βάζετε ένα ποτήρι κρασί, σηκώνετε τα πόδια σας ψηλά... ε, και λίγος Vivaldi από πίσω δεν βλάπτει. Υπάρχει
και η τρίτη ομάδα. Εκεί ανήκουν όσοι δεν έχουν ακούσει ποτέ τους κλασική
μουσική. Απλώς δεν είναι μέρος της ζωής τους. Μπορεί να την ακούσετε σαν παθητικοί
καπνιστές στο αεροδρόμιο και ίσως ένα μικρό κομματάκι του μαρς της Αΐντα όταν μπαίνετε στην
αίθουσα. Αλλιώς δεν την ακούτε ποτέ. Αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη ομάδα. Τέλος,
υπάρχει και μια πολύ μικρή ομάδα. Αυτοί οι άνθρωποι πιστεύουν πως δεν έχουν
μουσικό αυτί. Εκπληκτικός αριθμός ανθρώπων πιστεύει πως δεν έχει μουσικό αυτί. Όμως
πραγματικά δε γίνεται να μην έχετε μουσικό αυτί! Κανείς δεν είναι μουσικά
κουφός. Αν δεν είχατε μουσικό αυτί, δε θα μπορούσατε να αλλάξετε τις ταχύτητες
στο αυτοκίνητό σας, να διακρίνετε τη διαφορά ανάμεσα σε κάποιον από το Τέξας και
σε κάποιον από τη Ρώμη. Και το τηλέφωνο! Όταν σας καλέσει η μητέρα σας στο
ταπεινό σας τηλέφωνο, σας καλεί και σας λέει ¨Γεια¨. Όχι μόνο ξέρετε ποιος
είναι, αλλά ξέρετε και τη διάθεσή του εκείνη τη στιγμή. Έχετε ένα φανταστικό
αυτί! Ο καθένας έχει ένα φανταστικό αυτί.» Έτσι η τελευταία ομάδα για εκείνον καταργείται.
Στην όλη εικόνα, ωστόσο, κάτι τον προβληματίζει. Αλλά
τα προβλήματα υπάρχουν για να λύνονται.«Για
μένα δε μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει ένα τόσο μεγάλο χάσμα μεταξύ αυτών που
αγαπούν, καταλαβαίνουν και είναι παθιασμένοι με την κλασική μουσική και αυτών
που δεν έχουν καμία απολύτως σχέση μαζί της. Στόχος μου είναι όλοι να φτάσουν
σε ένα σημείο να αγαπήσουν και να καταλάβουν τη μουσική. Βλέπετε πως δεν
υπάρχει κανένα ίχνος αμφιβολίας στο μυαλό μου. Είναι ένα από τα χαρακτηριστικά
του ηγέτη να μην αμφιβάλει ούτε για μια στιγμή για τη δυνατότητα των ανθρώπων
που καθοδηγεί, να συνειδητοποιήσουν όσα ονειρεύεται. Φανταστείτε ο Μάρτιν
Λούθερ Κινγκ να είχε πει: ¨Έχω ένα όραμα. Φυσικά, δεν είμαι σίγουρος πως θα ανταπεξέλθουν
στις προσδοκίες μου.¨»
Έκανε ένα πείραμα με ένα
κομμάτι του Σοπέν και κατάφερε να καθηλώσει όσους βρίσκονταν στην ομιλία του
στο TED. Ένα πείραμα που δεν έχει νόημα να περιγράψω,
γιατί θα χάσει όλη την αξία που ο ίδιος του έδωσε, τη μουσική.
Χρειάζεται για λίγο να τρέξουμε πίσω στον χρόνο σε ένα σημαντικό συμβάν. «Ήμουν στην Ιρλανδία την περίοδο των ταραχών πριν από δέκα χρόνια και εργαζόμουν με μερικά
Καθολικά και Προτεσταντικά παιδιά στην επίλυση της διαμάχης. Και έκανα το ίδιο
πείραμα με αυτά, πράγμα ριψοκίνδυνο μιας και ήταν παιδιά του δρόμου. Ένα από
αυτά ήρθε την επόμενη μέρα και μου είπε: ¨Ξέρετε, δεν είχα ακούσει ποτέ κλασική
μουσική στη ζωή μου. Όταν όμως παίξατε
αυτό το κομμάτι του "Σόπινγκ"... Ο αδερφός μου σκοτώθηκε πέρυσι και δεν έκλαψα γι’
αυτόν. Όμως εχθές το βράδυ, όταν παίξατε αυτό το κομμάτι, αυτόν σκεφτόμουν. Ένιωσα τα δάκρυα να τρέχουνε στο πρόσωπό μου. Ξέρετε, ένιωσα στ’ αλήθεια
πολύ καλά που έκλαψα για τον αδερφό μου.¨ Έτσι, εκείνη τη στιγμή
συνειδητοποίησα πως η κλασική μουσική είναι για όλους. Το επάγγελμά μου, το
μουσικό επάγγελμα δεν βλέπει τα πράγματα έτσι. Λένε πως στο 3% του πληθυσμού
αρέσει η κλασική μουσική. Αν μπορούσαμε να το ανεβάσουμε έστω και στο 4%, τα
προβλήματά μας θα τελείωναν. Και λέω: ¨Πώς θα περπατούσες; Πώς θα μιλούσες; Πώς
θα ήσουν, αν πίστευες πως στο 3% αρέσει η κλασική μουσική; Αν μόνο μπορούσαμε
να το πάμε στο 4%... Πώς θα περπατούσες; Πώς θα μιλούσες; Πώς θα ήσουν, αν
πίστευες πώς όλοι αγαπούν την κλασική μουσική, απλά δεν το ξέρουν ακόμη;!»
Ύστερα, ο συλλογισμός του
πήγε ένα βήμα πιο πέρα. «Είχα μία
εκπληκτική εμπειρία. Ήμουν 45 χρονών, διηύθυνα ορχήστρες για 20 χρόνια και
ξαφνικά συνειδητοποίησα ότι ο μαέστρος μιας ορχήστρας δεν παράγει τον παραμικρό
ήχο. Η φωτογραφία μου φιγουράρει στο εξώφυλλο του CD, αλλά ο μαέστρος δε
βγάζει τον παραμικρό ήχο. Στηρίζει τη δύναμή του, στην ικανότητά του να κάνει άλλους
ανθρώπους ισχυρούς. Αυτό άλλαξε τα πάντα για μένα. Κατάλαβα πως η δουλειά μου
ήταν να αφυπνίσω τις δυνατότητες των άλλων. Κι ήθελα να ξέρω αν το κατάφερα.
Και ξέρετε πώς το ανακαλύπτεις; Κοιτάς στα μάτια τους! Αν λάμπουν, τότε ξέρεις
πως το κατάφερες! Αν τα μάτια δε λάμπουν κάνεις μια ερώτηση: ¨Ποιος είμαι εγώ,
που τα μάτια του μουσικού μου δε λάμπουν;¨ ή ¨Ποιος είμαι εγώ που τα μάτια των
παιδιών μου δε λάμπουν;¨»
Ο άνθρωπος αναζητά την
επιτυχία σε κάθε τομέα της ζωής του. Γυρεύει παντού για να τη βρει. Μήπως, όμως
την κρατάμε ήδη στα χέρια μας; «Έχω έναν
ορισμό για την επιτυχία: Για μένα είναι
πολύ απλό. Δεν έχει να κάνει με τον πλούτο, τη δόξα και τη δύναμη. Έχει να
κάνει με το πόσα λαμπερά μάτια έχω τριγύρω μου. Έτσι, έχω μια τελευταία σκέψη,
πως στ’ αλήθεια αυτά που λέμε κάνουν τη διαφορά. Τα λόγια που βγαίνουν από το
στόμα μας. Το έμαθα αυτό από μια γυναίκα που επέζησε του Άουσβιτς. Πήγε εκεί
όταν ήταν 15 χρονών, ο αδερφός της ήταν 8 και οι γονείς τους είχαν χαθεί. Και μου
είπε το εξής: ¨Ήμασταν στο τρένο για το Άουσβιτς και κοίταξα χαμηλά. Είδα πως έλειπαν
τα παπούτσια του αδερφού μου. Του είπα, γιατί είσαι τόσο χαζός; Δε μπορείς να
κρατάς τα πράγματά σου, για όνομα του θεού; ...με τον τρόπο που μιλά η μεγάλη
αδερφή στον νεότερο αδερφό της.¨ Δυστυχώς, ήταν το τελευταίο πράγμα που του
είπε ποτέ, γιατί δεν τον ξαναείδε ποτέ της. Δεν επέζησε. Μου είπε: ¨Όταν βγήκα από το Άουσβιτς στη ζωή, έκανα έναν
όρκο, πως δε θα ξαναέλεγα τίποτα που δε θα μπορούσε να σταθεί σαν το τελευταίο
πράγμα που θα μπορούσα να πω.¨ Μπορούμε να το κάνουμε αυτό; Όχι... Θα αδικήσουμε τους εαυτούς μας και τους άλλους. Όμως, είναι μία πιθανή προοπτική.»
Η ιστορία του κόσμου
επαναλαμβάνεται και τα αποτελέσματα δεν είναι ποτέ αυτά που θέλουμε. Επιμένουμε
όμως να ακολουθούμε τους ίδιους χιλιοπερπατημένους δρόμους. Μήπως ήρθε η ώρα να
δοκιμάσουμε κάτι άλλο; Ίσως η κλασική μουσική να είναι η διέξοδος. Το 4%... Ίσως αρκεί να πιστέψουμε πως έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε κάτι.Ίσως αρκεί να κάνουμε
το βήμα. Να δοκιμάσουμε. Ίσως ήρθε η ώρα να γεμίσουμε με λαμπερά μάτια τον κόσμο, ξεκινώντας απ' τα δικά μας.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου