Σταμάτης Σπανουδάκης

27 Σεπτεμβρίου, ο Έλληνας μουσικός των διακρίσεων δίνει μία συναυλία στο Ηρώδειο παρουσιάζοντας τη νέα του δουλειά, «Χαίρε θάλασσά μου». Ο Σπανουδάκης κουβαλά μια ιστορία μακρά με χρυσούς και πλατινένιους δίσκους, μουσική για ταινίες σε Ελλάδα, Γερμανία και Ιταλία, για θεατρικές παραστάσεις και την τηλεόραση.

Πιο πολύ από ένας πετυχημένος Έλληνας συνθέτης, είναι απλά ένας Έλληνας... Ένας άνθρωπος που, όπως όλοι, προβληματίζεται γι’ αυτό που ζούμε. «…Έχουν προσπαθήσει πάρα πολλά χρόνια να μου απαγορεύσουν να μιλάω για τη Σμύρνη, για τον Αλέξανδρο, για το Μαρμαρωμένο Βασιλιά… Δηλαδή, ενώ κάποιος θα πίστευε ότι οι εχθροί της Ελλάδος βρίσκονται στο εξωτερικό, στην πραγματικότητα οι εχθροί της Ελλάδος είναι Έλληνες. Έλληνες καταστρέφουν την Ελλάδα μας, όχι ξένοι… Δεν με τρομάζουν οι ξένοι. Οι Έλληνες που ξεπουλιούνται και δειλιάζουν, με τρομάζουν. Οι ξένοι, τη δουλειά τους κάνουνε, όπως πάντα σε όλη την ιστορία μας. Εμείς είμαστε αυτοί που ξεπουλιόμαστε και προδίδουμε καθημερινά, τα ιερά και τα όσια της πατρίδας μας, χρόνια τώρα. Εδώ είναι ο εχθρός, γι’ αυτό είναι τόσο επικίνδυνος!»

Συνεχίζει στον δρόμο της αναζήτησης των λόγων που μας έφτασαν εδώ. Μια αιτία ίσως είναι η γνώση, που την αναζητούμε σε λανθασμένα μέρη. Οι αξίες που μπήκαν σε μπερδεμένη σειρά... «Γιατί πάντα η γνώση, πρέπει να πηγαίνει αγκαλιά με κρατικούς προϋπολογισμούς; Είδαμε και τη γνώση, το ήθος και τους τρόπους, αλλά και την ¨Πατριδογνωσία¨ που έμαθαν τα παιδιά, όταν όλα τα των τεχνών και των γραμμάτων ανθούσαν οικονομικά. Είδαμε και την ¨επιχορηγούμενη¨ τέχνη. Δεκαετίες εκτρωματικών εναγκαλισμών τέχνης, πολιτικής και χρήματος. Τι σπουδαίο γέννησαν; Η καλλιέργεια δεν μπορεί να είναι μόνον θέμα προϋπολογισμού. Είναι κυρίως θέμα καθαρής ψυχής του διδάσκοντος και ανάγκης και δίψας για πραγματική αλήθεια του διδασκόμενου.»

Ως πολίτης αυτής της χώρας είναι και εκείνος ένας προδομένος... «Κάποια στιγμή πίστεψα κάποια πράγματα που με πρόδωσαν. Τώρα δεν έχω κάτι  τέτοιο ανθρώπινο να πιστέψω. Οπότε κλίνω στο βαθύτερο, στον Θεό.» Ωστόσο, αναζητεί και μια σωτηρία σε ένα κομμάτι γήινο... «Άστο κράτος τώρα. Μεταξύ μας ό,τι κάνουμε. Αν δεις την Ελλάδα σαν έναν οργανισμό, σαν έναν άνθρωπο, είναι πληγωμένος βρωμισμένος κατά πολύ, αλλά έχει ακόμα μέσα του κύτταρα καθαρά, που αν λειτουργήσουν, θα καθαρίσουν τον υπόλοιπο οργανισμό. Εδώ βέβαια γεννάται το ερώτημα, τι είδους είναι ο πόλεμος, δηλαδή παίρνεις το τουφέκι και αρχίζεις και σκοτώνεις ή γονατίζεις και προσεύχεσαι; Εγώ είμαι του δεύτερου. Πάντα πιστεύω στο καλό που είναι μέσα στον καθένα και ελπίζω ότι αυτό θα βγει. Η μόνη ελπίδα: να βγάλουν μπροστά κάτι εκείνοι... Τα παιδιά.»

Στηρίζεται στην πίστη του. Είτε αυτή είναι στο Θεό, είτε στο καλό που κρύβει ο καθένας. Σε εκείνο που υπάρχει και δε φαίνεται... Γιατί συνεχίζει να αγαπά τον τόπο αυτό και τους αυτοκαταστροφικούς του κατοίκους. «Υπάρχουν ήρωες, που είναι κρυμμένοι και σπουδαίοι άνθρωποι, που είναι κρυμμένοι, αλλά δυστυχώς η εποχή δε το σηκώνει. Θέλει το γρήγορο, το εύκολο. Πάντα ελπίζω και πάντα πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα φανούν οι πραγματικοί Έλληνες. Εννοώ... θα βγουν στην επιφάνεια. Γιατί υπογείως λειτουργούν όλοι σωστά.»

Αυτή η ελπίδα και η αισιοδοξία που φτάνει στο σημείο να γίνει ισχυρή και ακλόνητη πεποίθηση βασίζεται σε αυτό το ιδιαίτερο που κουβαλά στα σωθικά του, αιώνες τώρα, ο συγχυσμένος σημερινός Έλληνας. Αυτό το φωτεινό που κρύβεται, χρειάζεται κάτι να το αποκαλύψει. «Η Ελλάδα του χτες, είναι ¨κρυμμένη¨ μέσα στην Ελλάδα του σήμερα. Χρειάζεται ο κατάλληλος ηγέτης, οι κατάλληλες συνθήκες και πάνω απ’ όλα, ένα κοινό και καθαρό όραμα, για να βγει στην επιφάνεια. Δυστυχώς, εμείς οι σύγχρονοι Έλληνες έχουμε από καιρό χάσει και το όραμα και την καθαρή κρίση και βέβαια και τους ηγέτες μας. Οι συνθήκες, κατά τη γνώμη μου πάντα, δεν θα ‘ναι ποτέ ευνοϊκές, αν δεν ξαναβρούμε ως λαός, αλλά και ως άτομα, τον χαμένο εαυτό μας. Κι αυτός δεν βρίσκεται ούτε στους δρόμους, ούτε στα πρόσκαιρα συνθήματα. Είναι καρφωμένος στο DNA μας και περιμένει. Τη στιγμή που θα αποφασίσουμε να δούμε πραγματικά μέσα μας. Εκεί ξεκινάνε όλες οι επαναστάσεις, που αντέχουν πραγματικά στον χρόνο. Στο ενώπιος ενωπίω.»

Μετά τη στιγμή της αλήθειας στον καθρέφτη, που τόσο μέχρι τώρα αποφεύγει o ¨χρεωκοπημένος¨ άνθρωπος, αφού καλύψει το ατομικό, χρειάζεται να προβεί στο συλλογικό. Ο σκοπός, το κοινό όραμα που χάσαμε είναι αυτό που μπορεί να μας ενώσει. «Εξαρτάται από τον συλλογικό στόχο. Όταν τον βρούμε θα τα καταφέρουμε. Για την ώρα είμαστε ακόμη κομματιασμένοι. Και βέβαια εξαρτάται από το τι ακριβώς θέλουμε να καταφέρουμε. Εγώ προσωπικά, θα 'θελα μια Ελλάδα μετανοημένη, ανασκουμπωμένη, ενωμένη, με φωτεινούς ανθρώπους, με αληθινούς λόγους, με αρχαίους χορούς, με βυζαντινούς δρόμους, που να πασχίζει ενωμένη για το καλό και την αλήθεια. Πόσα χρόνια άραγε χρειάζονται; Και από πού αρχίζεις;»

Σε μια τέτοια κλονισμένη όμως εποχή, πού είναι οι καλλιτέχνες που με το φως τους θα αφυπνίσουν τα κοιμισμένα βλέμματα; Γιατί σιωπούν στα ΜΜΕ, δίνοντας χώρο στην οχλαγωγία; «Ελπίζω να μη με βάζεις κι εμένα σε αυτούς, γιατί ανατρίχιασα. Τι να πεις σήμερα που δεν έχει ήδη ειπωθεί; Και ποιος υπάρχει να σε ακούσει; Κάθε Έλληνας και μια γνώμη και ένας αρχηγός και ένας πρόεδρος και ένας φιλόσοφος και ένας γνώστης, όλων των θεμάτων, ελληνικών τε και διεθνών. Είναι φυσικό, σε μια τέτοια πραγματικότητα, να ακούγονται μόνο οι φωνασκίες και τα συνθήματα. Τα μίντια παίζουν κι αυτά το παιχνίδι τους. Δίνουν βήμα σε δικούς τους ανθρώπους, καλλιτέχνες, επιστήμονες, πολιτικούς κ.λπ. Δεν παίζει πια κανέναν ρόλο. Κανείς δεν ακούει. Πίστεψέ με.» απαντά μάλλον αποκαρδιωμένος.

Όπως και να ‘χει η Ελλάδα με τη θάλασσα και τη θρησκεία της αποτελούσαν πάντοτε την κυρίαρχη πηγή έμπνευσής του. «Οι αγάπες μου. Πολύ μεγαλύτερες και απείρως ακατανόητες από τη φύση τους για μένα και όμως τόσο δίπλα μου, τόσο προσιτές. Γεμάτες μυστήριο, δύναμη, απεραντοσύνη κι όμως εύκολες να τις “αγγίξεις” και να τις νοιώσεις τόσο και παντοτινά κοντά σου. Κολυμπάς στην θάλασσα και αισθάνεσαι να ξαναγεννιέσαι. Και αξιώνεσαι μια τόση δα επαφή με την Δέσποινα και ανασταίνεσαι.

Μόνιμη είναι η απόφαση μου και η καλλιτεχνική εμμονή μου να γράφω για όσα αγαπώ. Αδιαπραγμάτευτα και αγνοώντας τα τρέχοντα γεγονότα, γούστα και τις όποιες αντιρρήσεις.»

Αυτές οι αγάπες είναι συχνά εκφρασμένες σε μια μουσική, συχνά γυμνή από στίχους. «Εκτός από το προφανές, που φαίνεται από τους τίτλους και τους στίχους μου, είναι και το “όχι τόσο” που αχνοφαίνεται, σε όποιον θα’ θελε να ακούσει τον ήχο μου. Και εξηγούμαι: Ο δίσκος αυτός είναι αφιερωμένος στην Παναγία και την Ελλάδα.» σχολιάζει αναφερόμενος στην τελευταία του δημιουργία. «Όλοι οι στίχοι και οι τίτλοι το ομολογούν αλλά, και ελπίζω, το υποστηρίζουν. Στις ενορχηστρώσεις τώρα, και κυρίως στα ορχηστρικά κομμάτια αυτού του δίσκου όμως, είναι όλα όσα θα’ θελα να πω, αλλά ποτέ δεν θα ‘βρισκα τα λόγια, για να τα εκφράσω. Για άλλη μια φορά, λοιπόν, προσφεύγω στην ασαφή και ευλογημένη μαγεία της μουσικής. Το να εκφράζεις ή να ” μιλάς”, με ήχους για όσα ποτέ δεν θα τολμούσαν να αγγίξουν τα λόγια σου. Αυτό με έναν “μαγικό τρόπο” αλληλοεπικοινωνείται από καρδιά σε καρδιά, από ψυχή σε ψυχή. Πάντα χωρίς λόγια…»

Είτε σας γοητεύει η μουσική του, είτε δε σας ταιριάζει, είτε σας ταξιδεύει στη δική του εικόνα της Ελλάδας, είτε όχι, είτε συμφωνείτε με τις απόψεις του, είτε διαφωνείτε, σίγουρα μπορείτε να ρίξετε μια ματιά στον καθρέφτη...

Πηγές: Get Greek Music, lifo, Πεμπτουσία,