Alex Haley

Ρατσισμός. Αυτή είναι η λέξη που μας πολιορκεί ολοένα και περισσότερο στην καθημερινότητά μας. Η έννοια που κατάφερε να εισχωρήσει στη Βουλή μας και να ταράξει τα θεμέλια μιας ολόκληρης κοινωνίας, η οποία είτε κρυβόταν, είτε στον πανικό μιας οικονομικής κρίσης ψάχνει να βρει ενόχους οπουδήποτε πέρα από αυτή.

Ο  Alex Haley συμμετείχε στη συγγραφή της αυτοβιογραφίας του Malcolm X,  αλλά ήταν και ο Αμερικανός ¨μαύρος¨ συγγραφέας του ¨Roots¨, το οποίο τον έκανε ευρέως γνωστό και μεταφέρθηκε με τη μορφή σειράς και στην τηλεόραση. Εκεί εισχωρεί μέσα στον χρόνο και πορεύεται μαζί με τον πρόγονό του, που ξεριζώθηκε από την πατρίδα του και βρέθηκε στην Αμερική ως σκλάβος για να φτάσει τελικά στη δική του γενιά.

Τονίζει πως ο ρατσισμός ξεκινά από την εποχή των σπηλαίων. Σε όλες τις χώρες, όλοι οι άνθρωποι έχουν υποστεί τη ¨διάκριση¨ με οποιαδήποτε μορφή, εξαιτίας κάποιου χαρακτηριστικού τους. Γυρίζοντας τον κόσμο βαρέθηκε να ακούει συναντώντας ανθρώπους για τον ρατσισμό που επικρατεί ή επικρατούσε στην Αμερική σε βάρος των μαύρων. Κάποτε, λοιπόν, ζήτησε τη βοήθεια ενός φίλου του ερευνητή και του έδινε την ιστορία των χωρών που επισκεπτόταν. Κάθε φορά που άκουγε κάτι παρόμοιο, έκανε πως δεν καταλάβαινε και έφερνε ένα αντίστοιχο παράδειγμα ρατσισμού που αφορούσε τη χώρα εκείνη.Όταν έγινε ο αποικισμός στην Αμερική, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, όλοι ήταν διαφορετικοί και ο ρατσισμός υπήρχε, απλά οι μαύροι ήταν πιο αναγνωρίσιμοι, ήταν θέμα ¨οπτικό¨... «Οι μαύροι, οι Αφροαμερικανοί υπέφεραν, γιατί μπορούσες να τους ξεχωρίσεις στον δρόμο. Όσο μπορούσες να τους δεις, μπορούσες να πεις: ¨Να ένας από αυτούς.¨ Ήμασταν οι ¨άνθρωποι της αντωνυμίας¨, λίγο πολύ ¨εκείνοι¨, ¨αυτοί¨. Και αυτό έχει παραμείνει σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας του οπτικού παράγοντα.»

Το τίμημα της διάκρισης... «Ένας από τους τρόπους που υποβιβαζόμαστε είναι με το να επιτρέπουμε σε τόσους νέους ανθρώπους που είναι διαφορετικών χρωμάτων, λευκοί, μαύροι, καφέ, ο,τιδήποτε, να μη συνειδητοποιούν τη δυνατότητα για μόρφωση. Τους ακρωτηριάζουμε όταν είναι ακόμη στην ηλικία των τεσσάρων ή πέντε με βάση τον τύπο του σχολείου που πηγαίνουν από την ατμόσφαιρα των διακρίσεων και των προκαταλήψεων με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι, από άλλα πράγματα, τα οποία τους εμποδίζουν από το να γίνουν οι αρωγοί, που θα μπορούσαν να γίνουν στην κοινωνία. Δε θα μάθουμε, αν κάποια μικρά μαύρα αγόρια και κορίτσια στο εσωτερικό της πόλης μεγαλώνοντας εφεύρουν τη θεραπεία του καρκίνου για όλους εμάς, αν δε τους αφήσουμε να το κάνουν.»

Φυσικά ο ρατσισμός δεν αφορά μία κατηγοριοποίηση  βασισμένη αποκλειστικά στο χρώμα του δέρματος. «Πάντα κρίνεσαι. Ό,τι κι αν κάνεις, είναι λάθος. Αν δε γίνεις πετυχημένος, είσαι δακτυλοδεικτούμενος σαν ένα από εκείνα τα πλάσματα που δεν εκμεταλλεύτηκαν το ένα ή το άλλο, που δε σκαρφάλωσαν, που δεν ανέτειλαν κτλ. Μετά, αν πετύχεις πολιορκείσαι και χρησιμοποιώ τη λέξη με σύνεση, από ανθρώπους που έρχονται σε σένα, ανάμεσά τους και μαύροι, με κάποιου είδους παραλλαγή των όσων εκείνη τη στιγμή έλεγες: ¨Κοίτα πώς είσαι τώρα! Τα κατάφερες! Κοίτα εμένα! Μου χρωστάς!¨ Είναι μία παραλλαγή του τι έχεις μόλις πει σχετικά με τα δικαιώματα.»

«Οι περισσότεροι από εμάς με τον τρόπο μας κάνουμε ό,τι μπορούμε. Οι περισσότεροι προτιμούμε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο ήσυχοι σχετικά με την προσφορά, επειδή κάθε φορά που δημοσιεύεται κάτι σχετικά με μία πράξη μας, αν είναι κάτι με τη φύση της προσφοράς, είμαστε διπλά πολιορκημένοι, και πραγματικά αηδιάζεις με το να σε κριτικάρουν ό,τι κι αν κάνεις. Πιστεύω σύμφωνα με τις προσωπικές μου γνώσεις, ότι είμαι πραγματικά περήφανος για τους περισσότερους ανθρώπους που ξέρω ότι τα έχουν καταφέρει και κάνουν πράγματα για να βοηθήσουν τους ανθρώπους.»

Για την ισότητα των ανθρώπων ήταν λίγοι αλλά δυνατοί όσοι πάλεψαν... και οι περισσότεροι χάθηκαν βίαια. «Ο,τι κι αν κάνω σήμερα, το θεωρώ επείγον. Όταν λέω πως οποιαδήποτε στιγμή της μέρας ή της νύχτας μπορεί να αντιμετωπίσω το θάνατο είμαι απλώς αντικειμενικός. Το ότι σκέφτομαι το θάνατο δεν με ενοχλεί, όπως ίσως μερικούς άλλους ανθρώπους. Ποτέ δεν πίστευα πως θα ζήσω αρκετά ώστε να γεράσω. Ακόμα και προτού γίνω μουσουλμάνος -όταν ήμουν ένας αβανταδόρος στη ζούγκλα του γκέτο κι ύστερα ένας εγκληματίας στη φυλακή- πάντα είχα στο μυαλό μου ότι θα πέθαινα από βίαιο θάνατο» ήταν τα προφητικά λόγια του Malcolm X. Περιττό να αναφερθεί πως αυτή, οι κατά πολλούς αμφιλεγόμενη, αλλά κοινώς αναγνωρισμένη ισχυρή προσωπικότητα είχε μεγαλώσει στο πνεύμα των προκαταλήψεων: «Είχα τους καλύτερους βαθμούς στα αγγλικά και εκμυστηρεύτηκα στον καθηγητή Οστρόβσκι ότι ήθελα να γίνω δικηγόρος. Εκείνος πατρικά με παρότρυνε να είμαι ρεαλιστής και να διαλέξω ένα καλό και αξιοσέβαστο επάγγελμα για μαύρους όπως ο ξυλουργός.»

Φυσικά δε θα μπορούσαν να λείπουν μερικά αποσπάσματα της περίφημης ομιλίας του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ: «Έχω ένα όνειρο ότι τα τέσσερα παιδιά μου μια μέρα θα ζήσουν σε ένα έθνος, όπου δε θα κριθούν από το χρώμα του δέρματός τους, αλλά από το περιεχόμενο του χαρακτήρα τους.» Εκείνης της ομιλίας που έσβηνε με βροντερή κραυγή  και αφύπνιζε τη στραγγαλισμένη ανθρωπιά... «Όταν αφήσουμε την ελευθερία να ηχήσει, όταν την αφήσουμε να ηχήσει από κάθε χωριό και κάθε κωμόπολη, από κάθε πολιτεία και κάθε πόλη, θα μπορέσουμε να επισπεύσουμε εκείνη τη μέρα που όλα τα παιδιά του Θεού, μαύροι άνθρωποι και λευκοί άνθρωποι, εβραίοι και εθνικοί, προτεστάντες και καθολικοί, θα μπορέσουν να ενώσουν τα χέρια και να τραγουδήσουν τα λόγια του παλιού νέγρικου ύμνου: "Επιτέλους, ελεύθεροι! Επιτέλους, ελεύθεροι! Ευχαριστούμε τον Παντοδύναμο Θεό, επιτέλους είμαστε ελεύθεροι!"»

Είναι ακριβώς αυτός ο άντρας που είπε: «Πρέπει να μάθουμε να ζούμε μαζί σαν αδέλφια ή να εξαφανιστούμε μαζί σαν ηλίθιοι.» Είναι ο ίδιος που με το γνωστό του πάθος ξεστόμισε: «Αν δε μπορείς να πετάξεις, τότε τρέχα. Αν δε μπορείς να τρέξεις, περπάτα. Αν δε μπορείς να περπατήσεις, σύρσου. Αλλά ό,τι κι αν κάνεις δεν πρέπει ποτέ να σταματήσεις να προχωράς μπροστά.» Εμείς, αλήθεια, προχωράμε;

Πηγές: CBN.com, ΟΛΑ ΤΑ ΚΑΛΑ ΧΩΡΑΝΕ, TVXS