Επιμέλεια: Σύλβια Μπενάκη
Σπούδασε σε Ελλάδα και εξωτερικό και το 1988
εξελέγη Επίκουρος Καθηγητής
Αστροφυσικής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τα στοιχεία αυτά
αναφέρονται ενδεικτικά, καθώς το βιογραφικό του είναι ιδιαίτερα εκτενές και εντυπωσιακό.
Έχει απασχολήσει αρκετά τα ΜΜΕ, ωστόσο είχα την τύχη να παρακολουθήσω μία
ομιλία του πριν από μερικά χρόνια. Δε με κέντρισαν μόνο τα όσα είπε ή ο απλός
και ενθουσιώδης τρόπος που τα διατύπωσε, ούτε ακόμη και το γεγονός πως είχε
καταγοητεύσει ένα πλήθος μαθητών, που για πρώτη φορά άκουγαν κάποιον με τόση
προσοχή. Ήταν ο χαρακτήρας του που αχνοφάνηκε κατά τη διάρκεια της ομιλίας
εκείνης, το ανοιχτό του μυαλό και η αγάπη του για την επιστήμη και τον κόσμο.
Σε μία κρίσιμη περίοδο, λοιπόν, μου φάνηκε πως τα πάντοτε επίκαιρα λόγια ενός τέτοιου
ανθρώπου και επιστήμονα θα έπρεπε να διαδοθούν ακόμη περισσότερο.
Ξεκινώντας, προκειμένου να γίνουν κατανοητά τα όσα θα αναφερθούν
παρακάτω, θα δούμε πώς βλέπει τον τρόπο δημιουργίας του πολιτισμού.«Δεν ξυπνά ένα
πρωί μια Κοινωνία λέγοντας … ¨ας φτιάξω ένα Πολιτισμό¨. Ο
Πολιτισμός δημιουργείται προκειμένου να κατασιγάσει κάποιους ανθρώπινους φόβους. Υπάρχουν εκατομμύρια ανθρώπινοι φόβοι. Αν
τους ταξινομήσουμε θα δούμε πρώτα ένα σύνολο φόβων που έχει να κάνει με τα
Φυσικά Φαινόμενα τα οποία όχι μόνο φοβίζουν τον άνθρωπο αλλά πολλές φορές τον
αφανίζουν κιόλας. Ξεκινάμε με την Φυσική Φιλοσοφία που βρήκε τις ρίζες της
στους Προσωκρατικούς οι οποίοι προσπάθησαν όχι μόνο να εξηγήσουν αλλά και να
βρουν τρόπους να τιθασεύσουν τα φαινόμενα. Έτσι λοιπόν αρχίζουν όλα από μια
φιλοσοφία, που αργότερα με την παρατήρηση και το πείραμα εξελίσσεται σε Επιστήμη και αργότερα εξελίσσεται σε Τεχνολογία. Αυτός είναι ο Πρώτος
Πυλώνας στον οποίον στηρίζεται ένας Πολιτισμός. Μια δεύτερη
γκάμα φόβων είναι ο φόβος απέναντι στους άλλους ανθρώπους, απέναντι στη
δύναμη των πιο ισχυρών που μπορεί να πλήξουν τους πιο αδύνατους σε όλα τα
επίπεδα. Γι΄ αυτό φτιάχνω τον Δεύτερο
Πυλώνα που είναι ο Πυλώνας
της Κοινωνικής Κοσμοθεωρίας.
Αυτή η θεωρία μας φτιάχνει κοινωνικά και πολιτικά συστήματα αλλά και οικονομικά
συστήματα και νόμους που μας προστατεύουν από τις … επιθέσεις των δυνατότερων. Μια
τρίτη γκάμα φόβων είναι αυτή που αφορά τον φόβο του θανάτου και όλους τους
σχετικούς φόβους όπως αυτόν της ασθένειας κλπ. Εγώ θέλω να τον λέω Πυλώνα της Εσωτερικής φιλοσοφίας που γεννάει την Θεολογία και αυτή με
τη σειρά της γεννάει τη Θρησκεία. Πολλές φορές μάλιστα από την ίδια Θεολογία
μπορούν να προκύψουν πολλά διαφορετικά δόγματα. Για παράδειγμα γύρω από το
πρόσωπο του Χριστού δεν υπάρχουν μόνο οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Συνεπώς, αυτοί οι τρεις Πυλώνες συνιστούν ένα πολιτισμικό
ρεύμα. Για να γιγαντώνεται
αυτό το Πολιτιστικό ρεύμα θα πρέπει αυτοί οι Πυλώνες να μη πολεμούν ο ένας τον
άλλον αλλά να τους διακρίνει μια εσωτερική συνοχή. Αν υπάρχει σύγκρουση ανάμεσα
στους πυλώνες τότε ο Πολιτισμός καταρρέει.»
Ένας άλλος παράγοντας που οδηγεί στην κατάρρευση
του πολιτισμού είναι η διαφθορά των πυλώνων αυτών.
Διαπιστώνει πως η κρίση προφανώς έχει εισβάλει σε κάθε τομέα της σύγχρονης ζωής
και κοινωνίας. Αλλά, όπως τονίζει, ιστορικά κάθε πολιτισμός έφτανε σε ένα
τραγικό τέλος, του οποίου οι κοινωνικές δομές, όντας διεφθαρμένες, ήταν
ανίκανες να του προσφέρουν ένα καλύτερο αύριο. Σε όλο αυτό το σύστημα οι ισχύς
των προαναφερθέντων φόβων παίζει μεγάλο ρόλο. «Μια κοινωνία που
κυριαρχείται από υπέρμετρους φόβους, είναι μια υποταγμένη κοινωνία, ανίκανη να
αντιδράσει λογικά και ήρεμα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της. Μια
φοβισμένη κοινωνία κυριαρχείται από την αίσθηση του πανικού, της οργής, της
ανεξέλεγκτης βίας. Μια φοβισμένη κοινωνία είναι μια εύκολα χειραγωγούμενη
κοινωνία. Το γιγάντωμα των αναγκών και των φόβων μας, μας στερεί το υπέρτατο
ανθρώπινο αγαθό, την ελευθερία μας.»
Η συνειδητοποίηση αυτή οδηγεί σε ένα απλό
συμπέρασμα. «Σήμερα πλέον κατανοούμε
γιατί ο δυτικός πολιτισμός, μας δημιούργησε έναν καταιγισμό πλαστών και
άχρηστων αναγκών. Όχι για να μας κάνει πιο ευχάριστη τη ζωή. Αλλά επειδή
αυξάνοντας τις ανάγκες μας, γιγάντωνε πλαστά τους φόβους μας. Μας έκανε
υποταγμένους και εύκολα χειραγωγούμενους.»

Αφού αποκτάμε συνείδηση αυτής της κατάστασης,
οφείλουμε να κάνουμε κάτι για να την αλλάξουμε. «Ας αντιδράσουμε από σήμερα. Ας ελαχιστοποιήσουμε τους φόβους μας
ελαχιστοποιώντας τις πλαστές ανάγκες μας, αντικαθιστώντας τις έννοιες του ¨αμοιβαίου
συμφέροντος¨ και της περιστασιακής ¨ελεημοσύνης¨ με το μόνιμο αίσθημα της
ανθρώπινης αλληλεγγύης.»
Για να πραγματοποιηθεί αυτό απαιτείται πρώτα
μία εσωτερική αλλαγή. «Η αλλαγή της
πολιτισμικής συγκρότησης θα επιτευχθεί ειρηνικά και αναίμακτα, αν και όταν
αντιληφθούμε την αναγκαιότητα μιας εσωτερικής μας αναμόρφωσης. Η πνευματική και
συνειδησιακή συγκρότηση των πολιτών καθορίζει την ποιότητα της Πολιτείας και η
ποιότητα της Πολιτείας, τον πολιτισμό που αυτή θα συγκροτήσει. Η μεγάλη
πολιτισμική αλλαγή θα αρχίσει να γίνεται μια ειρηνική πραγματικότητα μόνο όταν
κάνουμε την αγωνία μας, τον δικαιολογημένο κοινωνικό θυμό μας και το αίσθημα της
εκδίκησης, αξιοπρέπεια, δουλειά, γνώση, υπευθυνότητα, συλλογικότητα.»
Το επόμενο βήμα είναι το ζήτημα της ενότητας. «Η αλήθεια είναι ότι τα πάντα μέσα στο
Σύμπαν είναι Ένα. Μια απέραντη ενιαία, και αδιαίρετη ενότητα. Μέσα σε αυτή
την ενότητα χάνεται η έννοια της εξατομίκευσης της προσωπικής ύπαρξης. Αυτό
σημαίνει ότι δεν μπορεί να ευτυχή το μέρος, αν πάσχει το όλον. Η ευτυχία των
μερών μπορεί να επιτευχθεί μέσω της ευτυχίας του συνόλου. Η διαπίστωση αυτή
οδηγεί σε μια κοινωνική φιλοσοφία του ¨εμείς¨ και του ¨είμαι¨ καταργώντας την
κοινωνική φιλοσοφία του ¨εγώ¨ και του ¨έχω¨. Συγχρόνως, το θεώρημα δράσης
αντίδρασης μας διδάσκει ότι, μέσα σε μία ενιαία και αδιάσπαστη συμπαντική
ουσία, κάθε κακή δράση μας πάνω στο μέρος, δημιουργεί την ενστικτώδη αντίδραση
του συνόλου πάνω σε μας. Με λίγα λόγια ό,τι κάνουμε το εισπράττουμε πολλαπλάσια
από κάθε γωνιά της συμπαντικής ενότητας. Τέλος η έννοια της συμπαντικής
αδιαίρετης ενότητας δημιουργεί μια νέα περιβαλλοντική συνείδηση εφόσον, η φύση
είναι ένα μέρος του όλου και κάθε δράση μας εναντίον της σημαίνει δράση ολόκληρης
της δημιουργίας εναντίον μας. Μια κοινωνία, η οποία έχει συνειδητοποιήσει τους
προηγούμενους φυσικούς κανόνες, αναγνωρίζει ως βασική αξία της την ¨ελευθερία¨
στo πλαίσιo της ενότητας. Μέσο κατάκτησης της ελευθερίας αποτελεί η
πνευματικότητα. Αποτέλεσμα της προηγούμενης διαπίστωσης είναι ότι πρώτη και
βασική επιδίωξη του ανθρώπου πρέπει να είναι η διασφάλιση και επέκταση της
πνευματικότητάς του. Αυτό όμως που θα πρέπει να διευκρινιστεί είναι ότι το
πνεύμα δεν αποτελεί ένα ανεξάρτητο φιλοσοφικό κατηγόρημα, αλλά μια άλλη έκφραση
της έννοιας της ελευθερίας. Πνευματικός άνθρωπος είναι ο ελεύθερος και
κοινωνικοποιημένος άνθρωπος. Πνευματικότητα δεν σημαίνει εξαΰλωση, αλλά
απελευθέρωση.»
Καταλήγει στην απτή πραγματικότητα και στο
αύριο που θα δημιουργηθεί. «Για μένα η ιδεολογία της Αριστεράς συνιστά Πολιτισμικό Ρεύμα. Είναι ένα σύνολο αρχών που διαποτίζουν την Επιστήμη, την
Θεολογία, την κοινωνική συγκρότηση (τους 3 Πυλώνες δηλαδή). Εγώ διαφοροποιούμαι
από τον ¨Κοινωνισμό¨ της Αριστεράς, από το sociale δηλαδή που θέλει την
Αριστερά να εξυπηρετεί την κοινωνία ως σύνολο. Εγώ μιλάω για ένα Ουμανιστικό
Σοσιαλισμό που η εξυπηρέτηση των αναγκών του κοινωνικού συνόλου δεν παραβλέπει
τις προσωπικές ανάγκες του ατόμου. Είναι Ανθρωπισμός. Σαφέστατα σε κρίσιμες
στιγμές το κοινωνικό θα πρέπει να υπερβεί το ατομικό αλλά πάντοτε δεν πρέπει να
ξεστρατίζουν αυτά τα δύο μεταξύ τους. Εγώ προτείνω σήμερα επειδή δεν μπορούμε
11 εκατομμύρια Έλληνες να παρατάμε τις δουλειές μας και να μαζευόμαστε για να
παίρνουμε αποφάσεις από κοινού όπως στην Αρχαία Αθήνα να βάζουμε σύγχρονους
βολικούς όρους (τους προτείνω σε σχετικό βιβλίο μου). Προτείνω για παράδειγμα
οι ελέγχοντες από τους ελεγχόμενους να είναι διαφορετικές ομάδες ανθρώπων. Δεν
μπορεί π.χ. ένα εκλεγμένος στη Βουλή δικηγόρος να υποστηρίζει και να συνεχίζει
την ιδιότητά του και όταν έρχεται η στιγμή να διωχθεί να φοράει το καπέλο του
βουλευτή που του παρέχει ασυλία… Μετά, η Εκκλησία πρέπει να
επιστρέψει στις
Θεολογικές αρχές του Χριστιανισμού. Επιμένω ότι η επικείμενη Μεγάλη Πολιτισμική
Αλλαγή που θα συμβεί σε διεθνές επίπεδο θα αρχίσει από την Ελλάδα με την έννοια
ότι θα αρχίσει από αυτούς που μετείχαν και μετέχουν της Ελληνικής
Παιδείας. Τέλος, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν έχω καμία εθνικοπατριωτική πρόθεση
πιστεύω πως μόνο όσοι έχουν συντηρήσει αυτές τις αξίες ακόμα και τώρα στην μετά
την φθορά εποχή πιστεύω ότι θα σταθούν μπροστάρηδες σε ένα τέτοιο Ρεύμα. Και σε
αυτό το Ρεύμα θα ενταχθούν και όλοι εκείνοι οι Άνθρωποι στον πλανήτη που
υιοθέτησαν τέτοιες ιδέες άρα μετείχαν της Ελληνικής Παιδείας.»
Εκείνο που απομένει είναι η
προσωπική επιλογή. Άλλωστε όταν αποκτούμε τη γνώση, οι δικαιολογίες καταρρέουν.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου